Bedensel engelliler için öngörülen standartlarda; tekerlekli sandalye boyutları, tekerlekli sandalyenin hareket etmesi için gerekli alan ve tekerlekli sandalyede oturan birinin uzanma mesafeleri göz önüne alınır.
Bina giriş kapıları kolayca açılabilmelidir. Döner kapılar engelliler için uygun değildir.
Dolaşım alanları genişliği en az 1,20 m olmalıdır. Bina içi ortak kullanım alanlarında kapı ve pencere kanatları dolaşım alanlarına açılmamalıdır.
Kapı genişliği en az net 0,90 m, en fazla 1,00 m olmalıdır. Hareket engelliler veya yaşlılar, kanat genişliği 1,00 m’den fazla olan kapıları zor hareket ettirirler. Kapı ve pencere kolu yükseklikleri için ideal yükseklik 1,00 m’dir. Dolap rafları için en fazla yükseklik 1,40 m olmalıdır. Tekerlekli sandalyenin manevra yapabilmesi için, kapı genişliği ile kapı önündeki mesafe toplamının en az 2,00 m olması gerekir. Kapı açıldığında kenar ile kapı kolu arasında en az 0,60 m mesafe kalmalıdır. Bu koşulların gerçekleşmediği durumlarda sürme kapılar kullanılabilir.
Odaların tefrişi, içinde bir tekerlekli sandalyenin dolaşmasına izin verilecek şekilde yapılmalıdır.
Kapı ve pencere kolları yerden 0,90-1,40 m yüksekliğe yerleştirilmelidir. Yaklaşma imkânının sınırlı olduğu yerlerde yükseklik 1,00 m’yi geçmemelidir. Kapı kolları uzun ve kıvrık uçlu olanlardan tercih edilmelidir. Kavrama güçlüğü yaratacağından döner kapı kolları önerilmez.
Mektup kutuları 0,60-1,40 m yükseklik sınırları içerisinde planlanmalı, mektup kutularının yakınındaki zeminde hiçbir eğim olmamalıdır.
Asansör kapı boşluk genişliği en az 0,90 m, kabin genişliği en az 1,20 m, kabin derinliği en az 1,40 m hesaplanmalıdır. Kabin içinde mümkünse üç duvara da 0,90 m yüksekliğinde trabzan konulmalıdır. Kumanda dügmeleri üzerindeki rakamlar büyük kabartma harflerle ve aynı zamanda da Braille ile yazılacaklardır. Asansör kapısının hemen yanına çok büyük kabartma rakamla ve Braille ile bulunulan kat yazılacaktır. Ulasılan kat sesle belirtilecektir. Asansörlerin sıgınagın bulundugu kata kadar ulasması zorunludur. Elektrigin kesilmesi durumunda asansörlerin çalısmasını saglayacak bir teknik düzenleme de düsünülmelidir.
Asansörün önünde en az 1,40 m x 1,40 m’lik hareket alanı bırakılmalıdır. Asansör kumanda düzeneği 0,90-1,40 m yüksekliğe yerleştirilmeli, itmeli düğmeler kullanılmalıdır.
Giriş katlarındaki tüm mahallere basamaksız ve rampasız olarak ulaşılabilmelidir.
Rampaların eğimi olabildiğince az ve standartlara göre %6 olmalıdır. İstisnai olarak, eğer başka bir çözüm şekli yoksa rampa mesafesi kısa ise bu eğim %10 alan olarak çok zorlanırsa %12′ye kadar çıkabilir.
Her rampanın başlangıcında, bitiminde ve aynı zamanda kapıların önlerinde yatay bir manevra alanı öngörülmelidir. Merdivenler, rampalar ve %6′nın üzerindeki eğimler bir korkuluk ile donatılmalıdır. Bu mimari elemanların genişliği 150 cm den daha az olduğunda, korkuluk en azından bir kenara konulmalıdır. Korkuluğun çapı minimum 40 mm, yüksekliği zeminden 90 – 100 cm olmalıdır. Korkuluk, bu mimari elemanların başlangıcından ve bitiminden itibaren en az 30 cm daha uzun tutulmalı ve yön değiştirme noktalarında kesintiye uğramamalıdır.
Rampa yapmanın mümkün olmadığı durumlarda, istisnai olarak bir kaldırıcı kullanılabilir. (Bknz. Ürün tasarımları mekanik ve teknolojik uygulamalar)
Eşikler mümkün olduğunca çıkıntısız olmalıdır. Çıkıntı ve kemerler 25 mm’yi aşmamalıdır.
Tekerlekli sandalye kullanan kisiler ve hareket engelliler için düzenlenecek rampalarda korkuluk bulunup bulunmayacagına duruma göre karar verilir. Korkuluk (4) cm. çapındaki yuvarlak borudan olusturulacak ve (90) cm. ve (65) cm. yüksekliklerden geçen iki küpesteye sahip olacaktır.
Ana giris kapısının genisligi, kanatlardan biri en az (90) cm. olmak üzere (150) cm.’den daha az olamaz. Kapıda büyük cam yüzeyler varsa, bunların bir yandan kırılıp kazalara yol açmalarına karsı donatılı türden seçilmeleri gerektigi gibi, az görebilenlerin çarpmalarına karsı dikkat çekecek renkli seritlerle donatılmaları da gerekir. Kapılarda esik istenmez. Çok zorunlu durumlarda (2) cm.’yi geçmeyen ve her iki yanında 1/4 egimindeki pahlar bulunan esikler söz konusu olabilir. Kapı kolları, parmakları yeteri kadar güçlü olmayan yaslı ve engelli kisiler için rahat kavranır ve rahat hareket ettirilebilir bir tasarıma sahip olmalıdır. Rüzgârlık bölümü ile giris holünde tekerlekli sandalyenin rahatça hareket edecegi kadar bir alan ayrılmıs olmalıdır “tekerlekli sandalyenin hareket alanı (150) cm. çapında bir daire veya (150) cm. kenar uzunluguna sahip bir karedir”.
Her dairede en az bir tuvalet ve küvet tekerlekli sandalye kullananların kullanımına uygun olmalıdır.
Tekerlekli sandalye ile klozete yandan veya cepheden ulaşılabilmelidir. Tekerlekli sandalyenin altına girebileceği bir lavabo kullanılmalı ve klozetin yanına veya önüne konulmalıdır. Tekerlekli sandalye kullananlar, küvetin ya da gömme banyonun uzun kenarına ulaşabilmelidir. Tekerlekli sandalyenin hareketini engellememesi açısından altına sandalyenin girebileceği bir lavabo konulabilir. Musluklar uzun kenara yerleştirilmelidir. Uzun kenara harekete yardımcı olması için yatay ve dikey tutamaklar konulmalıdır.
Duş teknelerinin zemini tekerlekli sandalye ile girilebilecek şekilde, en fazla %2 eğimli ve eşiksiz olmalıdır.
Duvardan 0,50 m çıkıntılı kaldırılabilir bir oturak veya duş sandalyesi öngörülebilir. Zemin kaplaması ıslandığında bile kaymamalıdır. Tekerlekli sandalyenin altına girebilmesi için lavabonun altında en az 0,80 m genişlik olmalıdır. Çıkıntılı sifon tekerlekli sandalyenin lavabonun altına girmesini engelleyeceğinden, sifonlar duvara gömülü veya paralel olmalıdır.
Musluk takımında sıcak su solda, soğuk su sağda olmalıdır. Lavabo üzerindeki prizler tekerlekli sandalye kullananın ulaşabilmesi için 0,90-1,40 m yükseklikte planlanmalıdır. Tekerlekli sandalye kullananlar, küvetin ya da gömme banyonun uzun kenarına ulaşabilmelidir. Tekerlekli sandalyenin hareketini engellememesi açısından altına sandalyenin girebileceği bir lavabo konulabilir. Musluklar uzun kenara yerleştirilmelidir. Uzun kenara harekete yardımcı olması için yatay ve dikey tutamaklar konulmalıdır.
Tekerlekli sandalyedeki insanın rahat kullanacagı tuvalet kabininin boyutları ise (220cmx220cm.)’dir. Bu durumda kapı sürme kapı olarak da düzenlenebilir ki, aslında sürme kapı tuvaletlerde ve banyolarda daha fazla tercih edilmektedir. (220cmx220cm) boyutlarındaki bir tuvalette standarda uygun bir dus kösesinin bulunması da mümkündür.
Tekerlekli sandalyedeki bir kisinin kullanabilecegi kabul edilen en küçük tuvalet kabininin ölçüleri (150cmx150cm.)’dir. Burada alafranga tuvalet düzenlenecektir. Klozetin uzun ekseni duvara paralel olarak yer alacak, klozetin duvara en yakın noktasının duvardan uzaklıgı (25) cm. olarak alınacaktır. Klozetin önünün arkadaki duvardan uzaklıgı (70) cm. olmalıdır. Klozetin yanındaki duvara sabit tutunma kolu konur. Bu tutunma kolu (3–4) cm. çapında bir yuvarlak borudur. Birbirine esit (70) cm.’lik iki kolu olan L biçiminde bir elemandır. Yatay kısmı yerden (75) cm. yüksekliktedir, klozetin en öndeki noktasını da (25) cm geçer. Düsey tutunma kısmı yukarı dogrudur. Klozetin duvardan uzakta olan tarafına da duvara dogru kaldırılabilen tutunma kolu konulabilir ama bu zorunlu degildir. Bu tuvalet kabinine küçük bir lâvabo da ilâve edilecektir.
Klozette oturma yüksekligi (46–47) cm. olarak elde edilmelidir. Keskin kenarlı olmayan, darbelere dayanıklı klozet kapakları kullanılacaktır. Ayaksız normal lâvaboların bazıları tekerlekli sandalyedeki insanlar için daha kullanıslıdır. Üst kenarı ileri çıkarılmıs, ayarlanabilen aynaların da mahzurları vardır. Yerden itibaren (97) cm.’den baslayan duvara yapıstırılmıs (40 cm x 100 cm) boyutlarındaki bir ayna yeteri derecede islevseldir. Engellilerin ve yaslıların kullanacagı bütün lâvabolarda hassas parmak kavrayısına gerek bırakmadan kolayca kontrol edilebilen uzun kollu veya haç seklindeki musluklar tercih edilir.
